या लेखाचा परिचय:
Scalp Psoriasis: What not to do? – स्कॅल्प सोरायसिस हा सोरायसिसचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे आणि बहुतेकदा या स्थितीचे पहिले लक्षण आहे. ते काही लहान ठिपक्यांसारखे दिसू शकते किंवा संपूर्ण टाळूवर पसरलेले असू शकते, कधीकधी कपाळावर, मानेच्या मागील बाजूस किंवा कानांच्या मागे आणि आत देखील पसरते. सौम्य प्रकरणांमध्ये, स्कॅल्प सोरायसिस साध्या कोंडासारखे दिसू शकते, परंतु गंभीर प्रकरणांमध्ये, ते तीव्र खाज सुटणे, जळजळ होणे आणि जखम निर्माण करते ज्यामुळे रक्तस्त्राव, संसर्ग आणि तात्पुरते केस गळणे होऊ शकते. ही लक्षणे झोप, दैनंदिन आराम आणि आत्मविश्वासात व्यत्यय आणू शकतात. स्कॅल्प सोरायसिसचे व्यवस्थापन आणि भडकणे रोखण्यासाठी काय टाळावे हे समजून घेणे हे एक महत्त्वाचे आहे.
स्कॅल्प सोरायसिस हा सर्वात सामान्य त्वचेचा विकार आहे. हा सोरायसिसचा पहिला टप्पा आहे. तो एकच पॅच, अनेक पॅच असा दिसू शकतो किंवा तो संपूर्ण टाळूवर देखील पसरू शकतो. तो तुमच्या कपाळावर, तुमच्या मानेच्या मागील बाजूस आणि कानाच्या मागे आणि आत देखील पसरू शकतो.
कधीकधी स्कॅल्प सोरायसिस सौम्य किंवा अदृश्य असू शकतो; तो कोंडयासारखाच दिसेल. पण जेव्हा ते गंभीर स्थितीत असते तेव्हा त्यात तीव्र खाज येते जी तुमच्या त्वचेवर परिणाम करू शकते; जास्त खाजवल्याने रक्तस्त्राव, त्वचेचा संसर्ग आणि केस गळणे होऊ शकते. तसेच, ते तुमच्या झोपेवर आणि दैनंदिन जीवनावर देखील परिणाम करू शकते.
स्कॅल्प सोरायसिसची चिन्हे किंवा लक्षणे (Signs or Symptoms of Scalp Psoriasis):
- स्कॅल्प सोरायसिससारखे दिसणारे किंवा जाड, चांदीसारखे पांढरे किंवा राखाडी खवले असलेली त्वचा.
- लाल किंवा जांभळे खडबडीत ठिपके
- कोरडी टाळू
- खाज सुटणे.
- जळजळ होणे.
- रक्तस्त्राव.
- केस गळणे.
स्कॅल्प सोरायसिस असताना तुम्ही कोणत्या गोष्टी टाळाव्यात? (Which things should you avoid while you have scalp psoriasis?):
- अँटी-डँड्रफ शॅम्पू किंवा सल्फेट्स असलेले शॅम्पू वापरू नका, कारण त्यामुळे टाळूवर कोरडेपणा आणि जळजळ होऊ शकते.
- जड सुगंध आणि रसायने असलेले कठोर शॅम्पू वापरू नका.
- तुमच्या टाळूला जोरात घासू नका; त्यामुळे रक्तस्त्राव होऊ शकतो.
- खाज सुटण्यानंतर खाजवण्यासाठी खरचटणाऱ्या वस्तूंचा वापर टाळा.
- लांब केस ठेवू नका.
- गरम पाण्याने केस धुणे टाळा.
- अत्यंत प्रक्रिया केलेले अन्न, अल्कोहोल आणि धूम्रपान मर्यादित करा.
- उच्च उन्हात जाणे टाळा.
- दररोज केस धुवू नका.
स्कॅल्प सोरायसिसमध्ये कोणती गोष्ट तुम्हाला मदत करू शकते (Which thing may help you with scalp psoriasis?):
- तुमच्या डोक्यावरील केसांचे तुकडे जमा होण्यापासून रोखण्यासाठी नेहमी तुमची टाळू स्वच्छ करा.
- केस लहान किंवा लहान ठेवा.
- टार किंवा सॅलिसिलिक अॅसिड असलेले सौम्य शाम्पू वापरा.
- कोमट पाण्याने तुमचे केस धुवा.
- तुमच्या डोक्यावरील केस नियमितपणे मॉइश्चरायझ करा.
- निरोगी आहार घ्या.
निष्कर्ष:
स्कॅल्प सोरायसिसचे व्यवस्थापन करण्यासाठी सौम्य काळजी, संयम आणि ट्रिगर्सची जाणीव असणे आवश्यक आहे. कठोर शाम्पू, गरम पाणी आणि वारंवार ओरखडे टाळल्याने तुमच्या टाळूचे संरक्षण होऊ शकते आणि लक्षणे वाढण्यास प्रतिबंध होऊ शकतो. त्याच वेळी, तुमची टाळू स्वच्छ ठेवणे, सौम्य औषधी शैम्पू वापरणे आणि निरोगी जीवनशैलीचे पालन केल्याने जळजळ नियंत्रित होण्यास आणि जळजळ कमी करण्यास मदत होऊ शकते. सातत्यपूर्ण काळजी आणि योग्य दृष्टिकोनाने, अस्वस्थता कमी करणे आणि निरोगी टाळू राखणे शक्य आहे.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:
१. स्कॅल्प सोरायसिसमुळे केस गळू शकतात का?
हो, जास्त ओरखडे आणि जळजळ यामुळे तात्पुरते केस गळू शकतात, परंतु टाळू बरे झाल्यानंतर केस पुन्हा वाढतात.
२. जर मला स्कॅल्प सोरायसिस असेल तर मी माझे केस किती वेळा धुवावेत?
दररोज तुमचे केस धुणे टाळा. दर २-३ दिवसांनी सौम्य, औषधी शाम्पूने केस धुणे हे सहसा टाळूसाठी चांगले असते.
३. स्कॅल्प सोरायसिससाठी मी डँड्रफ शाम्पू वापरू शकतो का?
नाही, सल्फेट्स किंवा कठोर रसायनांसह नियमित अँटी-डँड्रफ शाम्पू टाळा, कारण ते टाळूला त्रास देऊ शकतात आणि सोरायसिस वाढवू शकतात.
४. सूर्यप्रकाश स्कॅल्प सोरायसिसला मदत करतो का?
काही प्रकरणांमध्ये मर्यादित सूर्यप्रकाश मदत करू शकतो, परंतु जास्त किंवा तीव्र सूर्यप्रकाश टाळा, कारण यामुळे जळजळ आणि जळजळ होऊ शकते.
५. स्कॅल्प सोरायसिससाठी मी कोणते पदार्थ टाळावेत?
जास्त प्रक्रिया केलेले अन्न, अल्कोहोल आणि धूम्रपान मर्यादित करण्याचा प्रयत्न करा, कारण यामुळे जळजळ वाढू शकते आणि सोरायसिसची लक्षणे वाढू शकतात.
६. स्कॅल्प सोरायसिस पूर्णपणे बरा होऊ शकतो का?
काहीही कायमचा इलाज नाही, परंतु योग्य उपचार आणि काळजी घेतल्यास, लक्षणे प्रभावीपणे व्यवस्थापित केली जाऊ शकतात आणि फ्लेअर-अप कमी केले जाऊ शकतात.